ชาวเขาเผ่าต่างๆในประเทศไทยมีมากมายหลากหลาย การแต่งกายและวัฒนธรรมต่างกันไป โดยส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่บริเวณทางภาคเหนือของประเทศไทย เช่นอยู่ที่จังหวัด เชียงราย เชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน แม่ฮ่องสอน แพร่ รวมทั้งภาคเหนือตอนล่าง เช่น ตาก เพชรบูรณ์ พิษณุโลก เป็นต้น ซึ่งชาวเขาในประเทศไทยนั้น แบ่งได้เป็นหลายชนเผ่า อาทิเช่น
1.อาข่า หรือ อีก้อ เป็นชนเผ่าที่มีพื้นเพดั้งเดิม มาจากประเทศจีนทางตอนใต้ โดยมีการอพยพไปยังประเทศต่างๆ ทั้งประเทศพม่า ประเทศลาว รวมทั้งประเทศไทย เช่นใน จังหวัด เชียงราย เชียงใหม่ แพร่ ลำปาง เป็นต้น โดยชาวอาข่ามักจะสร้างบ้านเรือนบริเวณไหล่เขา และอยู่รวมกันเป็นจำนวนมาก อาชีพที่ชาวอาข่านิยมทำ คือการทำการเกษตร การทำไร่ ปลูกไร่ข้าวโพด ปลูกถั่ว งา ฟางข้าว อาชีพรองคือการเลี้ยงสัตว์ เช่น การเลี้ยงหมู และไก่เพื่ออุปโภคบริโภค ด้านความเชื่อชาวอาข่านิยมเชื่อและนับถือผีเหมือนชาวเขาอื่นๆทั่วไป สิ่งเร้นลับทางธรรมชาติต่างๆ ในส่วนของการแต่งกายนั้น สาวชาวอาข่าจะแต่งตัวด้วยความสวยงามตั้งแต่ศรีษะจรดเท้า โดยจะใส่หมวกทรงแหลม เสื้อผ้านิยมใช้ผ้าฝ้ายดิบแล้วนำมาปั่น นิยมใส่สีดำหรือน้ำเงิน และจะมีการตกแต่งด้วยฝาครอบ ลูกเดื่อย ทั้งชายและหญิง
2. เย้า มีถิ่นฐานพื้นเพเดิมมาจากจีนแถบแม่ย้ำแยงซี แล้วอพยพเข้ามายังที่ต่างๆ โดยนิยมสร้างบ้านเรือนให้สูงกว่าระดับน้ำทะเล 1000-1500เมตร นิยมอยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่ ในด้านการประกอบอาชีพ นิยมทำไร่เลื่อนลอย ทั้งในอดีตและปัจจุบัน แต่ปัจจุบันก็ได้มีอาชีพเพิ่มเข้ามา เช่น การทำเครื่องเงิน และยังคงมีการเลี้ยงสัตว์ โดยสัตว์ที่มักเลี้ยงคือ หมู ไก่ ม้า สุนัข เป็นต้น ในด้านการแต่งกายนิยมแต่งกายด้วยเนื้อผ้าหยาบ ทั้งผู้ชายและผู้หญิงนุ่งกางเกงสีดำหรือสีน้ำเงิน เสื้อของผู้หญิงเป็นคอวี ติดไหมพรมสีแดงที่รอบคอเสื้อจนมาถึงหน้าท้อง ผู้ชายนั้นเสื้อจะติดกระดุมเงินและมีไหมพรมติดที่ขอบกางเกง ด้านความเชื่อชาวเย้านับถือเทพยดาและวิญญาณบรรพบุรุษ
3. ลีซอหรือลีซู ถิ่นฐานกำเนิดอยู่ที่แม่น้ำสาละวินและบริเวณแม่น้ำโขงซึ่งอยู่ทางด้านตะวันตกเฉียงเหนือและตอนเหนือของรัฐคะฉิ่นในประเทศพม่า การสร้างบ้านนั้นชาวลีซอมักจะสร้างบ้านแบบยกพื้นให้มีพื้นที่ใต้ถุนเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ เช่นเป็นที่เก็บฝืนหรือที่ตั้งเล้าไก่ และยังมีการสร้างบ้านแบบคร่อมดินด้วย อาชีพของชาวลีซอคือการทำไร่ทำสวน การแต่งกาย ผู้ชายจะใส่กางเกงสีฟ้าหรือสีอะไรก็ได้ สวมเสื้อแขนยาวกำมะหยี่ เอวคาดด้วยผ้าแดง มีการโพกศรีษะด้วยผ้า ส่วนผู้หญิงสวมใส่เสื้อหลวมแขนกระบอก นิยมสีน้ำเงิน เขียว ฟ้า สวมเสื้อกั๊กที่ตกแต่งด้วยกระดุมเงิน มีการสวมหมวกประดับด้วยลูกปัดหลากสี ความเชื่อชาวลีซอส่วนใหญ่นับถือผี และควบคู่ไปกับศาสนาพุทธ และศาสนาคริสต์
นี้คือตัวอย่างของชาวเขาเผ่าต่างๆที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย ยังมีชาวเขาเผ่าต่างๆมากมายที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย โดยมีการรับวัฒนธรรมสมัยใหม่เข้าไปควบคู่กับวัฒนธรรมประจำท้องถิ่นอีกด้วย